Max Weber i naukowe polemiki

Abstrakt

Pięć lat temu minęła setna rocznica śmierci Maxa Webera. Skłania to do postawienia kolejny raz pytania o wartość jego naukowych osiągnięć. Stawiane było ono zresztą od momentu ich pojawienia się w publicznym obiegu. Wywoływały one i wywołują nadal nie tylko szerokie zainteresowanie i uznanie ze strony różnych uczonych, ale także różnego rodzaju ich krytyki i polemiki. Dzisiaj jest wprawdzie pewna zgoda na to, że były to osiągnięcia znaczące w naukach społecznych, jednak są spore rozbieżności nie tylko co do tego, na czym to znaczenie polega, ale także w jakim obszarze badań należałoby je sytuować. W tych rozważaniach nie podejmuję próby definitywnego rozstrzygnięcia tych kwestii. Staram się w nich natomiast wskazać na te ważne z naukowego punktu widzenia osiągnięcia Webera, które budziły najpoważniejsze kontrowersje i polemiki. Niektóre z tych polemik są na tyle interesujące i inspirujące, że wnoszą coś istotnie nowego i wartościowego do nauk społecznych i humanistycznych.