Produktywność publikacyjna polskich naukowców w ujęciu podłużnym: przykład doktorów i doktorów habilitowanych

Abstrakt

W naszym badaniu podchodzimy do zagadnienia produktywności naukowej w ujęciu longitudinalnym (podłużnym), śledząc kariery naukowców na przestrzeni czasu (maksymalnie przez 40 lat). Najpierw klasyfikujemy naukowców w ramach decylowych klas produktywności publikacyjnej – od najniższych 10% do najwyższych 10%. Następnie analizujemy wzorce mobilności między tymi klasami na dwóch etapach kariery: przed i po habilitacji (czyli tylko z doktoratem i tylko z habilitacją). Nasze wyniki potwierdzają, że radykalne zmiany poziomu produktywności publikacyjnej (zarówno wzrost, jak i spadek) w zasadzie w polskim systemie nauki nie występują. Podobnie jak w badanych gdzie indziej zbiorczo państwach wysoko rozwiniętych (zob. Kwiek i Szymula 2025). Naukowcy z bardzo słabym dotychczasowym dorobkiem publikacyjnym mają znikome szanse na osiągnięcie bardzo wysokiego poziomu produktywności w przyszłości, niezależnie od dziedziny nauki (w ramach dziedzin STEMM: nauki ścisłe, techniczne, inżynieryjne, matematyczne i medyczne). Nasze badania wskazują na długoterminowy charakter kariery naukowej: produktywność publikacyjna na etapie przed habilitacją silnie wpływa na produktywność w bardziej niezależnym okresie pracy naukowej na etapie po habilitacji. Wykorzystujemy mikrodane dotyczące karier naukowych (pochodzące z baz danych OPI PIB) oraz metadane dotyczące publikacji (z surowej bazy danych Scopus). Polscy doktorzy habilitowani często pozostają w przypisanych im klasach produktywności przez wiele lat: naukowcy o wysokiej produktywności publikacyjnej utrzymują swój status, podobnie jak naukowcy o niskiej produktywności. Wyniki analizy regresji logistycznej silnie wspierają nasze dwuwymiarowe ustalenia. Badanie obejmuje wszystkich polskich doktorów habilitowanych widocznych na arenie międzynarodowej – w postaci artykułów naukowych indeksowanych w bazie Scopus w pięciu obszarach STEMM (N = 4165; Nart = 71 841 artykułów).